Kare hızını anlamak: FPS, video kalitesini ve performansını nasıl etkiler?

Kayıt tuşuna bastığınızda fotoğraf makineniz birçok görsel kaydeder. Hareket hissi yaratmak için "kare" adı verilen bu görseller, peş peşe hızlıca oynatılır. Bu oynatılan karelerin her bir saniyeye denk gelen miktarına ise kare hızı veya FPS (frames per second / saniye başına kare) adı verilir.

Bu sebeple ister bir kısa ister uzun metrajlı bir film veya bir YouTube videosu çekiyor, isterseniz oyun yayını yapıyor olun, akıcı ve net bir video deneyimi sunabilmek için FPS'nin nasıl çalıştığını bilmeniz gerekiyor. Saniye başına karenin ne olduğunu, neden önemli olduğunu ve kendi içeriğinize göre bu ayarı nasıl kullanmanız gerektiğini öğrenelim.

Genellikle saniye başına kare (FPS veya kare/sn.) olarak ölçülen kare hızı, fotoğraf makinenizin bir saniyelik videoda kaç görsel yakalayıp gösterebildiğini ifade eder. Örneğin 30 FPS'te çekilmiş bir videoda her saniyede 30 kare gözükür. FPS ne kadar yüksekse hareket o kadar akıcı görünür. Ama en yüksek FPS'yi tercih etmek her zaman en mantıklı seçim olmayabilir. Bu aslında ne çektiğinize ve nasıl görünmesini istediğinize bağlıdır.

Kare hızı, videonuzun görüntüsünü ve verdiği hissi etkiler.

● Hareket netliği: Spor müsabakaları veya aksiyon sahneleri gibi hareketli videolarda yüksek FPS değeri hareket bulanıklığını engelleyeceği için faydalı olacaktır.
● Performans ve depolama: Yüksek kare hızları, daha büyük dosyalar üretir. Bu da cihazınıza veya düzenleme programınıza daha fazla yük bindirir.
● Yaratıcı stil: Yüksek FPS, aşırı akıcı veya ultra gerçekçi bir his verebilirken, daha düşük FPS değeri daha klasik, daha sinematik bir görünüm sağlayabilir.

Bundan dolayı "mükemmel" kare hızını bulmak için ezbere davranmamalı, bunun yerine kendi teknik ihtiyaçlarınızı ve yaratıcı vizyonunuzu göz önünde bulundurmalısınız.

Çeşitli kare hızlarının farklı kullanım alanları bulunmaktadır. En sık kullanılanları ve her birinin uygun olduğu senaryoları inceleyelim:

Sinema için altın standart 24 FPS'dir. 24 FPS değeri, videoyu tıpkı gözümüzün hareketi algıladığı gibi gösterdiği için uzun yıllardır kullanılmaktadır. Filminize sıcak, sinematik bir hava katar. Eğer bir film tarzında hikâye anlatan bir video çekmek istiyorsanız en iyi seçenek 24 FPS kullanmak.

24 FPS'den biraz daha akıcı bir görüntü sağlayan 30 FPS değeri, televizyon yayınlarında, internetteki videolarda ve birçok standart YouTube videosunda yaygın olarak kullanılır. Röportajlarda öğretici videolar ve biraz daha güzel gözükmesi gereken herhangi bir içerik için idealdir. Doğal bir hareket hissi ile teknik basitlik arasında güzel bir denge sağlar.

60 FPS, özellikle de hızlı hareket eden sahnelerde net ve keskin bir videolar isteyenler için uygundur. Oyunlar, aksiyon sahneleri ve spor videoları bu kare hızıyla oldukça uyumludur. 60 FPS'lik görüntüler yavaşlatılıp 30 FPS ve 24 FPS'ye düşürüldüğünde hâlâ akıcı görüntü sağlayabilecekleri için bu değer, ağır çekim videolarda da sıklıkla kullanılır.

Oldukça yüksek bir kare hızı olan 120 FPS'ye genellikle dramatik ağır çekim videolarda rastlanır. Su sıçraması, atletik hareketler veya önemli sinematik anları düşünebilirsiniz. 120 FPS'yle çalışmak için bu değeri destekleyen bir video kameraya ve dosya boyutunu taşıyabilmek için daha fazla depolama alanına ihtiyacınız olacak. Bunun karşılığını ise yavaşlatıldığında ipek gibi pürüzsüz görünen videolarla alacaksınız.

Kare hızı sadece görüntünüzün ne kadar akıcı olduğunu etkilemekle kalmayıp genel video kalitesinde de önemli bir rol oynar.

● Düşük FPS ve yüksek hareket, videoyu çok dalgalandırır.
● Yüksek FPS ve düşük ışık ise parazite sebep olabilir, çünkü makine her bir karede ışık toplayabilmek için daha az zamana sahip olur.

Bu yüzden şunu hatırlamakta fayda var: FPS'yi artırmanız doğrudan kaliteyi iyileştirmez. Işığınızda, çözünürlüğünüzde veya bit hızınızda sorun varsa en akıcı video bile piksellenebilir veya kötü görünebilir.

Hangi FPS değerini seçerseniz seçin, video kalitenizi iyileştirmek için bu önerilerden faydalanabilirsiniz:

Platformunuzun ihtiyaçlarına uygun bir çözünürlük (1080p veya 4K gibi) kullanın ve FPS'yi buna göre ayarlayın. Doğal bir hareket bulanıklığı için enstantane hızınızın FPS değerinin aşağı yukarı iki katı olması gerektiğini unutmayın. Örneğin 30 FPS'de çekim yapıyorsanız 1/60'lık bir enstantane hızı kullanın.

Sosyal medyaya video yüklerken veya yayın yaparken platformlar genellikle videonuzu sıkıştırır. Büyük bir kalite kaybı yaşamamak için biraz daha yüksek bir bit hızı veya çözünürlük kullanarak sıkıştırmadan sonra da içeriğinizin net görünmesini sağlayabilirsiniz.

Kare hızınız, fotoğraf makinenizin yakalayabileceği ışık miktarını etkiler. Enstantane ne kadar hızlıysa (yüksek FPS) her kareye o kadar az miktarda ışık düşer. Dengeli bir kontrast ve parlaklık için FPS değerinizi uygun ışıklandırma ve pozlamayla birlikte kullanın.

Aynı sahneyi farklı FPS ayarlarıyla çekerek yan yana koyup karşılaştırın. Böylece farkı daha rahat görüp kendi yaratıcı vizyonunuza en uygun olanı bulabilirsiniz. Premiere Pro ve Final Cut gibi düzenleme araçlarıyla videonun zamanlamasını ayarlayarak denemeler yapabilirsiniz.

Kullanılması gereken kare hızı, medyanın türüne göre farklılık gösterir. Bunları inceleyelim:

Daha önce de belirtildiği gibi, 24 FPS sinema dünyasında en yaygın kullanılan seçenektir. 24 FPS, bize klasik filmlerin o rüya gibi, duygusal atmosferini hissetirse de, bazı yönetmenler daha gerçekçi bir hikâye anlatımı için daha yüksek kare hızlarıyla denemeler yapıyor.

Yüksek hız ve hızlı tepki, oyun oynamanın çok önemli parçaları olduğundan, bu sektörde 60, 120 ve hatta 240 FPS ayarlarına rastlamak işten bile değildir. Daha yüksek bir kare hızı (FPS), daha hızlı tepkilere ve daha az hareket bulanıklığına olanak sağladığından rekabetçi oyuncular için çok önemlidir.

Instagram, TikTok ve YouTube gibi platformlar için 30 FPS gereken dengeyi sağlıyor. Farklı cihazlarda tutarlı bir şekilde çalışması büyük bir avantaj. Twitch veya Facebook Live gibi canlı yayın platformlarındaysa yüksek miktarda hareket içeren videolarda (oyun veya fitness içeriği gibi) 60 FPS kullanmak faydalı olabilir.

Günümüzde telefonların, fotoğraf makinelerinin ve düzenleme yazılımlarının çoğu, FPS ayarı yapmayı oldukça kolay bir hâle getirmiş durumda:

● Fotoğraf makinesi/telefon ayarları: İstediğiniz kare hızını video ayarlarından seçin. Bazı üst seviye cihazlarda çözünürlüğe göre bile ayar yapabilirsiniz (60 FPS’de 4K gibi).
● Düzenleme yazılımları: Post prodüksiyon aşamasında görüntüyü farklı FPS değerlerinde oynatarak ağır çekim veya zaman atlama etkisi yaratmayı deneyebilirsiniz. Düzenleme aşamasında FPS'yi yükseltmenin, yüksek FPS ile çekim yapmanın yerini tutmayacağını yine de hatırlatalım.
● Donanımınızı dikkate alın: Yüksek FPS biraz zorlayıcı olabildiğinden hafıza kartlarınızın, hard disklerinizin ve işlemcinizin yüksek FPS'li görüntüleri işleyebileceğinden emin olun.

Kare hızı teknik bir unsur gibi gözükse de bu aslında yaratıcılıkla ilgili bir seçimdir. İdeal FPS'yi seçerek sosyal medyada, heyecanlı bir oyun videosunda veya duygusal bir kısa filmde hedef kitlenizin bir anı algılama şeklini etkileyebilirsiniz. Kare hızınızı belirleyen şey içeriğiniz olmalı. Kare hızınızı hem kullanacağınız platforma hem de videonuzun yansıtmasını istediğiniz havaya göre belirleyin.