Uzun Pozlama 101

Dünyayı yeni bir gözle deneyimleyebilmek, fotoğrafçılığın en özel unsurlarından biri. Çevremizdeki hareketleri yakalamak, fotoğrafçı olarak karşımıza çıkan en büyüleyici fırsatlardan bir tanesi. Uzun pozlama fotoğrafçılığıyla ne kadar hızlı veya yavaş olursa olsun bir konunun hareket izini yakalayabilmemiz mümkün. Sonuçlar oldukça şaşırtıcı, çünkü görme yeteneğimizle asla tanık olamayacağımız şeyler görebiliyoruz.

Fotoğraf makinesinin deklanşör perdesini uzun bir süre açık bırakma işlemine uzun pozlama fotoğrafçılığı denir. Ortaya çıkan görüntü, hareketsiz ögeleri keskin bir şekilde gösterirken fotoğraf makinesinin önündeki hareketli nesnelerin izini de yakalar.

Genellikle düşük enstantaneli fotoğrafçılık veya zaman atlamalı fotoğrafçılık olarak adlandırılan bu yöntem, fotoğrafta zamanın geçişini yansıtan, ışık izleri veya yumuşak dinamik özellikler gibi ögeleri yakalamak için kullanılır. Bu yönteme ürün, portre ve manzara fotoğrafçılığı dahil olmak üzere çeşitli fotoğraf türlerinde sıklıkla rastlayabilirsiniz.

Bir çekimin uzun pozlama olarak sınıflandırılması için enstantane hızının ne kadar yavaş olması gerektiğinin ise kesin bir tanımı yoktur. Uzun pozlama terimini genellikle fotoğraf makinesini elle tutarken net bir fotoğraf çekmenin imkânsız olduğu durumlarda kullanırız.

Fotoğraf makinenizin sadece vizyonunuzu hayata geçirmek için kullandığınız bir araç olduğuna dair birçok özlü fotoğrafçılık sözü vardır. Yetenekli bir fotoğrafçı eline hangi makineyi alırsa alsın olağanüstü çekimler yapabilir fakat bazen her fotoğraf makinesinin kolay kolay karşılayamayacağı özellikleri gerektiren durumlarla da karşılaşabilirsiniz.
Uzun pozlama fotoğrafçılığı için manuel ayarlara sahip bir fotoğraf makinesine (tercihen Bulb modu ile) ve düşük ışık performanslı bir sensöre ihtiyacınız olacaktır. Düşük ışık performanslı bir sensör uzun pozlamanın yaratacağı paraziti azaltırken manuel bir fotoğraf makinesi uzun pozlama yapabilmeniz için enstantane hızını ayarlayabilmenize olanak sağlar.

Farklı odak uzaklıkları farklı sonuçlar üretse de uzun pozlama fotoğraflarınız için tercih edeceğiniz lens türüne en nihayetinde siz karar verirsiniz. Uzun pozlama yaparken Canon geniş açılı lens kullanmanızı öneririz, böylece kadrajınıza daha büyük bir alan sığdırarak daha zengin bir fotoğraf yakalayabilirsiniz.

Tripod, uzun pozlama fotoğrafçılığının olmazsa olmazıdır. Uzun pozlamalı fotoğraflarda pozlama süresi birkaç saniyeden yarım saate kadar çıkabilir. Bu süre zarfında ekipmanınızı elinizde tutmanızın telafisi mümkün olmayan makine sarsıntılarına yol açacağını söylemeye gerek bile yok. Bu durumda güçlü bir tripod size yardımcı olacaktır. Yapmanız gereken tek şey fotoğraf makinenizi kilitleyip pozlamanın bitmesini beklemek.

Fotoğrafınız güneş ışığına uzun süre maruz kaldıysa aşırı pozlamayı önlemek için sahnede biraz da karanlık olması gerekir. Yaratıcılığınızı iyi ışıklandırılmış alanlarda konuşturuyorsanız fotoğraf makinenizin sensörüne ulaşan ışık miktarını bir filtre ile azaltabilirsiniz. Bu şekilde fotoğrafınızın kalitesinden taviz vermeden daha düşük bir enstantane hızı kullanabilirsiniz.

Enstantane hızı fotoğraflarınızın nasıl görüneceğini belirlediği için uzun pozlama fotoğrafçılığında çok önemli bir faktördür. Bu nedenle enstantane hızının diğer pozlama parametrelerine rehberlik eden bir referans değer işlevi görmesi gerekiyor. Fotoğrafını çektiğiniz sahne ve sanatsal vizyonunuz enstantane hızınızı her bakımdan etkileyecektir. Örneğin spor fotoğrafçılığı ayarları doğal olarak dinamik olduğundan bu fotoğrafları çekerken natürmort fotoğraflardan daha yüksek bir enstantane hızına ihtiyaç duyarsınız. Manuel modda çekim yapıyorsanız önce enstantane hızınızı ayarlamaya dikkat edin.

Diyafram açıklığı da tıpkı enstantane hızı gibi çektiğiniz fotoğrafa göre belirlenir. Fakat enstantane hızı, her şeyin eşit derecede önemli olduğu diğer fotoğrafçılık türlerinden farklı olarak uzun pozlamada, pozlama üçgeninin en önemli parçasıdır. Belirlediğiniz enstantane hızıyla sensöre ulaşan ışık miktarı, fotoğraf makinenizde değiştirebileceğiniz değer aralığını belirleyecektir.

Acemi fotoğrafçılara her zaman ISO değerini olabildiğince düşük tutmaları önerilir. Bu şekilde fotoğraf makinesinin sensörünü kırılma noktasından uzak tutarak parazit oluşumunu engellemek daha kolay hâle gelir. Fakat uzun pozlama çekimi yaparken bu konuda kendinize biraz daha alan tanıyabilirsiniz.
Fotoğraf çekeceğiniz günden (veya geceden) önce fotoğraf makinenizdeki her ISO seviyesinin performansını kontrol edin. Sonuçlara yalnızca LCD bir ekranda değil, büyük bir bilgisayar ekranında göz atın. Böylece fotoğraflarınızın kalitesini düşürmeden fotoğraf makinenizin sensörünün sınırlarını ne kadar zorlayabileceğinizi test edebilirsiniz. Fotoğraf çekerken ISO değerini deklanşör ve diyafram açıklığı ayarlarınıza göre ayarlayın fakat asla testte bulduğunuz sınırın ötesine geçmeyin.

Hareketli bir fotoğraf çekerken bile uzun pozlama fotoğrafınızı diğerlerinden farklı kılacak olan şey ilgi çekici ve dengeli bir kompozisyon olacaktır. Bir kompozisyon seçimini önünüzde ne olduğuna göre yapın.
Uzun pozlama yaparken kompozisyonunuzda biraz daha hareket olmasına izin verin, bunu ön plan veya gökyüzüyle bile yapabilirsiniz. Böylece hareket göz önüne çıkacak ve eğer kareyi dolduruyorsa fotoğrafınızı daha dinamik hâle getirecektir.

Pozlama sürenizi çok uzun tutmanız, sensörünüzü aşırı pozlama tehlikesiyle karşı karşıya bırakabilir. Buna karşı koymak için kullanabileceğiniz üç yöntem vardır. "ND filtreleri" veya "durdurma filtreleri" olarak da adlandırılan nötr yoğunluk filtrelerini kullanmak bu yollardan bir tanesidir. Bu filtreler, aşırı ışığın fotoğraf makinesine girmesini önlemek için lenslerin arkasına yerleştirilir. Işığı kontrol edebilmek için kullanabileceğiniz bir diğer yöntem ise gece çekim yapmaktır. Uzaktaki farlar veya ay gibi ışık kaynakları, güneş ışığı veya portre stüdyo aydınlatmasının aksine gece fotoğraf çekerken fotoğraf makinesinin sensörlerine aşırı yükleme yapmaz. Son olarak, fotoğraf makinenizin diyafram açıklığını daha düşük bir değere ayarlayarak ışık girişini de azaltabilirsiniz.

Uzun pozlama çekimden önce yapmanız gereken ilk şey, fotoğrafını çekmek istediğiniz şeyi belirlemektir. Uzun pozlama fotoğrafınızı nerede çekeceğinizi belirlerken ortamda hareket olup olmamasına dikkat edin. Kalabalık sokaklar, şehir ışıkları, puslu hava ve her türlü su kaynağı işinizi görecektir.

Enstantane hızınız için en iyi ayar Bulb modudur. Bu mod, otuz saniyeden daha uzun süre boyunca fotoğraf çekmenize izin veren tek moddur. Ayrıca bazı modellerde pozlama süresini istediğiniz gibi ayarlayabilmenizi sağlayan bir Bulb Zamanlayıcı özelliği bulunur.
Deneyim kazandıkça bir senaryonun ne kadar süreceğini sadece bakarak anlayabilir hâle geleceksiniz. Her çekimin başında bazı denemeler yapmanız gerekebilir tabii, fakat sürenin ne kadar uzun tutulması gerektiğini çözdüğünüz noktada durabilirsiniz. Genellikle iki ila üç dakika arasında değişen uzun pozlamalar yapıyor olacaksınız.

ND filtreleri veya nötr yoğunluk filtreleri diye bilinen bu ince cam parçalar, lensinizin önüne vidalanır. Bu filtreler, ışığın fotoğraf makinesinin sensörüne girmesini engellediği için daha uzun pozlama süreleri kullanabilirsiniz. Özellikle de güneş ışığının fazla kaçabileceği gündüz vakitlerinde uzun pozlama yapmak için oldukça kullanışlıdırlar. ND filtreleri, ışık miktarını kısıtlayarak daha uzun pozlamalar için daha geniş bir diyafram açıklığı kullanmanıza da olanak tanır. Düşük kaliteli filtreler son görüntüde bozulmaya ve renk dağılmalarına neden olabileceğinden satın almadan önce biraz araştırma yapmanızı öneririz.

Uzun pozlamada poz basamaklama hem aydınlıktaki hem de gölgedeki bütün detayları en iyi şekilde yakalayabilmek için aynı sahnenin farklı pozlama seviyeleriyle çekimini yapmak için kullanılan bir tekniktir. Fotoğrafçılar, farklı pozlama seviyelerinde birkaç çekim yaptıktan sonra (biri karanlık, biri parlak) bu fotoğrafları çekimden sonra birleştirip dengeli bir görüntü elde edebilirler. Bu yöntem, özellikle parlak bir gökyüzüne ve koyu bir ön plana sahip olan manzara fotoğrafları gibi yüksek kontrastlı sahnelerde kullanışlıdır. Daha dinamik ve estetik görüntüler elde etmenizi sağlar.

Uzun pozlama fotoğraflarınızın üzerinde oynama yapmak için herhangi bir çekim sonrası işleme programını tercih edebilirsiniz. Canon'un Digital Photo Professional programı, fotoğrafçılar arasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Fotoğraflarınızı nasıl işleyeceğiniz kendi stilinize kalmış. Fakat genellikle kontrastı artırmanız, beyazlarda detayları biraz daha ortaya çıkarmak için aydınlık alanları azaltmanız ve uzun pozlamanın yol açtığı parazitle başa çıkabilmeniz için birazcık parazit azaltma uygulamanız gerekir. Bir kez daha hatırlatalım, farklı teknikler deneyip sonuçlara göz atmanız en iyisi olacaktır. Size özgü bir tarz oluşturun ve fotoğraflarınızı bireysel zevklerinizle zenginleştirin.

Zaman atlamalı fotoğrafçılığın temel teknikleri sayesinde ışıkla boyama, ışık performans sanatı ve ışıkla çizme yapabilirsiniz. Tripodunuzu kurun, enstantane hızınızı artırın ve ışık çubuklarıyla, flaş bombalarıyla, aklınıza gelen her türlü objeyle desenler oluşturmaya başlayın. Çeşitli renkler ve ışık yoğunlukları kullanmaktan çekinmeyin, böylece daha derinlikli ve duygusal anlamda yoğun fotoğraflar elde edebilirsiniz.

Kalabalık ve hareketli yollarda ışık izlerinin fotoğrafını çekmek, yeni başlayanlar için oldukça kolay bir uzun pozlama yöntemidir. Rahatça ulaşıp tripodunuzu kurabileceğiniz yerler bulabilirsiniz. Fakat bu durumda orijinal bir fotoğraf yakalamak biraz zor, çünkü bu oldukça basit bir yöntem.
Işık izleri, çeşitli renklere ve desenlere sahip ışık ışınlarıdır. Bu ışınlar, şehirdeki yollardan geçiyormuş gibi gözükür. Işınları fotoğrafınızın konusu yaparken bile arka planın oldukça önemli olduğunu unutmayın. Fotoğrafınızı çekerken daha büyük bir perspektif kullanın. Işınların boya, şehrin de tablo olduğu göz alıcı görüntüleri geniş açılı bir lensle yakalayın.

Birçok fotoğrafçı genelde oldukça renkli veya renkli fon önünde görüntüler yakalamaya çalışsa da aslında siyah-beyaz fotoğrafçılık da yaratıcılığınızı konuşturmanız için büyük bir alan sağlar. Renklerin sunduğu konfor kaybolurken fotoğraf en basit ögelerine indirgenir ve eseriniz artık ışıkla değil; gölgelerle, şekillerle, dokularla dikkat çekmeye başlar.

Fotoğrafınızda hareket göstermek istiyorsanız nesnelerin hareket ettiği bir yere gitmelisiniz. İnsanların, arabaların veya diğer nesnelerin hareket hâlinde olduğu yoğun alanlar işinizi görecektir. Büyük bir metropol veya dolu bir kavşak oldukça ideal konumlardır. Bir diğer seçenek de sporcuların sürekli hareket hâlinde olduğu spor müsabakalarıdır.
Çekiminizde dinamik ve sabit unsurları birleştirerek elde edebileceğiniz ilginç kompozisyonlar düşünün. Uzun pozlama yöntemi sayesinde hareket hâlinde olan birçok insanın arasında sabit duran bir kişiyi çekerek güçlü bir görüntü yakalayabilirsiniz.

Astrofotoğrafçılık veya yıldız izi fotoğrafçılığı, uzun pozlama tekniklerinin gece gökyüzü fotoğrafçılığına kazandırdığı en büyük katkılardan bir tanesi. Fakat yıldızları veya diğer gök cisimlerini görmek, takdir edersiniz ki hareketli bir yolda ışık izlerini yakalamaktan çok daha zor.
Astrofotoğrafçılık, sadece şehrin ışık kirliliğinden uzak yerlerde yapılabilir. Gökteki yıldızların fotoğraflarını çekebilmeniz için gece gökyüzünün temiz bir şekilde görülmesi gerekir, bu yüzden hava durumunu da hesaba katmanız gerekecektir.

İlgili:
Işıkla boyama fotoğrafçılığı
Stephen McNally ile siyah-beyaz uzun pozlama
Işık izi fotoğrafçılığı

Uzun pozlama fotoğrafçılığı biraz daha hazırlık ve emek gerektirse de işi çözdükten sonra sonuçları çok tatmin edici olabilir. Gereken araçlara sahip olduğunuzda yaptığımız bu önerileri kendi çalışma şeklinize uyarlayabileceksiniz. Bundan sonra iş sizin yaratıcılığınıza kalmış.